بسته بندی مواد غذایی مخصوصا میوه و سبزیجات خیلی مهم و حساس هست چونکه تا بخواد دست مشتری برسه کلی هفت خوان رستم رو طی میکنه
سبزی هم که سریع خراب میشه و فاسد میشه البته میوه هم همچین وضعیت خوبی نداره بخصوص اگه میوه های تابستون باشه.حالا بریم ببینیم عملکرد بسته بندیشون چه جوریاست
عملکرد بسته بندی
دو عملکرد اصلی بسته بندی عبارتند از:
1. جمع آوری محصول در واحدهای مناسب برای جابه جایی
2. حفاظت از محصول در طول مراحل توزیع، ذخیره و بازاریابی
امروزه بسته بندی های جدیدی به منظور تامین طیف گسترده ای از نیازهای محصولات کشاورزی تازه، طراحی شده است که می توان مهم ترین ویژگی های لازم آنها را، به صورت ذیل خلاصه کرد:
الف) بسته بندی ها، هنگام روی هم قرار گرفتن در طول زمان جابه جایی و حمل، برای حفظ محتویات، باید از استحکام مکانیکی کافی برخوردار باشند.
ب)ساختار مواد بسته بندی نباید حاوی مواد شیمیایی باشد که به مواد غذایی منتقل شده و موجب سمی شدن محصولات میشود.
ج) بسته بندی باید نیازهای حمل و نقل و بازاریابی را بر حسب وزن، اندازه و شکل مهیا سازد. روند اخیر در جهت کاهش اندازه و اشکال گوناگون بسته بندی از طریق یک دست کردن بستهبندی صورت می گیرد. پالت سازی و کنترل مکانیکی، یکسان سازی را برای علمکرد اقتصادی ضروری می سازد.
د) بسته بندی ها باید امکان سردسازی سریع محتویات را داشته باشند. همچنین نفوذپذیری ورقه های پلاستیکی، نسبت به گازها، از اهمیت به سزایی برخوردار است.
ه) باز یا بستن آسان، می تواند در شرایط بازاریابی محصول مهم باشد.
و) شکل بسته بندی باید به گونه ای باشد که محتویات درون خود را نشان دهد.
ز) گاهی اوقات لازم است بسته بندی، نور را از خود عبور دهد و یا به عبارتی شفاف باشد.
ح) بسته بندی باید کمکی برای عرضه در عمده فروشی ها باشد.
ط) گاهی بسته بندی برای سهولت دور انداختن، استفاده مجدد و یا بازیافت، طراحی می شود.
ی) هزینه بسته بندی تا حد ممکن کاهش یابد.
بسته بندی از فساد میوه ها و سبزی های تازه جلوگیری کرده یا آن را تا حد زیادی به تاخیر می اندازد. با وجود این، بسته بندی نادرست ضایعات محصول را افزایش می دهد. بسته بندی باید در برابر آلودگی، آسیب و کاهش بیش از حد رطوبت، محصول را حفظ نماید. از طرفی که فقدان یک بازدارنده رطوبت اضافی، می تواند موجب افزایش رطوبت نسبی در بسته بندی شده و به علت وجود موجودات ذره بینی، یا خراش سطحی بعضی میوه ها، باعث فساد و پوسیدگی سریع محصولات گردد.
انواع ظروف بسته بندی
بعد از برداشت، میوه ها و سبزی ها را در ظروف مختلف قرار داده و از مزرعه تا عمده فروشی ها حمل می نمایند. در بیشتر مواقع، روش هایی که توسط کشورهای پیشرفته استفاده می شود، شبیه به یکدیگر است.
ظروف مزرعه
ظروف جمع آوری یا چیدن محصول در مزرعه، بنا به نوع محصول، منطقه و مواد در دسترس، انواع گوناگونی دارند. در مناطق مختلف جهان، از جعبه های چوبی یا پلاستیکی، کیسه های از جنس کنف، کرباس یا برزنت و سبدهای توری و یا بافته شده از ساقه های انعطاف پذیر، به طور گسترده ای استفاده می شود.
ظروف حمل و نقل
از ظروف حمل و نقل، برای تسهیل در جابه جایی انواع محصولات کشاورزی استفاده می شود. بسته بندی برای حمل ونقل و کنترل، نیاز به ظرف های مناسبی داشته که از محصول در برابر له شدگی، تکان و لرزش ، تحمل وزن محصولات و ظروف روی هم چیده شده، افزایش یا کاهش دمای محیطی و … محافظت نماید.
ظروف باید به اندازه ای محکم باشند که امکان قرار گرفتن محصول را به تعداد مناسب روی هم، بدون خرابی یا آسیب ناشی از فشار، امکان پذیر سازند. از طرفی نباید بر تهویه گازهای اکسیژن و دی اکسید کربن تاثیر داشته باشند، بلکه هم زمان امکان دفع گرمای ناشی از تنفس میوه های تازه را میسر نمایند. بسته بندی ایده آل شامل یک ظرف درب‌دار کاملا پر و بدون برجستگی روی آن است که دارای استحکام کافی بوده تا تحت هر گونه شرایط جابه جایی، قادر به حفاظت از محتویات بسته باشد.
در بیشتر کشورهای توسعه یافته، به دلیل رعایت مسائل بهداشتی، ظروف حمل و نقل تنها یکبار استفاده شده و یا بازیافت می شوند. اما در برخی کشورهای در حال توسعه، این ظروف اغلب به شرکت باربری برگردانده یا فروخته می شوند.
انواع رایج بسته بندی، شامل جعبه ها یا صندوق های چوبی دستگیره دار، جعبه ها یا صندوق های سیمی، جعبه های تخته سه‌لا و سبدها هستند. انتخاب ظروف خاص برای میوه های گوناگون کار دشواری است. چرا که با توجه به منطقه، فاصله تا بازار، شیوه های پیش سردسازی، کمیت یا وزن حمل شده و دسترسی و هزینه مواد اولیه، ممکن است از انواع متفاوتی استفاده شود. کارتن های شیاردار، برای حمل میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری به کار می روند، وزن سبک و هزینه پایین تولید، از مزیت های این ظروف است.
بسته بندی های مصرفی
استفاده از بسته بندی های مصرفی در اندازه کوچک، با افزایش فروشگاه های زنجیره ای و سوپر مارکت ها برای خرده فروشی، رشد چشمگیری داشته است. این نوع بسته بندی، به صورت ظروف کاغذی و یا پلاستیکی، در دسترس مشتریان بوده تا آنها بتوانند خریدهایشان را به سهولت انجام دهند.
بسته بندی های مصرفی از انواع زیر هستند:
الف) کیسه ها که از جنس کاغذ، ورقه یا توری پلاستیکی ساخته شده اند
ب) سبدهای شکل دار مقوایی، پلاستیکی شفاف برای نمایش محتویات آن و یا همراه جداکننده هایی برای میوه های خاص طراحی شده اند.
ج) سبدهای مستطیلی یا گرد کوچک که از مقوای پوشش دار، موم دار و یا مواد دیگر ساخته شده اند.
کیسه ها
کاربردی ترین بسته بندی در بخش مصرف کننده نهایی، به علت ارزانی قیمت، سهولت پر شدن و سهولت دوخت، کیسه های نایلونی هستند. این نوع کیسه ها، در اندازه ها و جنس های مختلفی در دسترس بوده، اما نسبت به اغلب بسته بندی های دیگر، حفاظت کمتری در برابر آسیب فیزیکی ایجاد می کنند.